Цэнтр гендарных даследаванняў

Цэнтр гендарных даследаванняў быў заснаваны пры Еўрапейскім гуманітарным універсітэце ў Мінску ў 1997 годзе пры падтрымцы Фонду Джона Д. і Кэтрын Т. МакАртураў. Адметна тое, што першай магістарскай праграмай мінскага ЕГУ была магістарская праграма па гендарных даследаваннях, распачатая ў 2000 годзе. З 1997 года Цэнтр арганізаваў серыю канферэнцый, семінараў, трэнінгаў і курсаў, апублікаваў некалькі кніг, тэматычных тамоў часопісаў, каляндароў, правёў некалькі даследчых праектаў (падрабязней гл. на сайце Цэнтра гендарных даследаванняў). Пасля пераезду ЕГУ ў Вільнюс ў 2005 годзе Цэнтр працягнуў сваю дзейнасць, уключаючы даследаванні, адукацыю, актывісцкія праекты – як у Беларусі, так і ў Літве.

ЦГД – гэта супольнасць даследчыкаў і даследчыц, якія разглядаюць гендарныя даследаванні не толькі як перспектыўную вобласць ведаў, але і як магчымасць змяніць свет да лепшага.

Цэнтр імкнецца:

  • праводзіць і падтрымліваць даследаванні і адукацыю ў галіне гендарных даследаванняў у міждысцыплінарнай перспектыве;
  • садзейнічаць уключэнню гендарных даследаванняў у навучальную праграму ўніверсітэта;
  • развіваць супрацоўніцтва ў галіне гендарнай роўнасці паміж акадэмічнымі коламі, сродкамі масавай інфармацыі і няўрадавымі арганізацыямі ў рэгіёне.

Даследчыя кірункі:

  • Сацыяльная стратыфікацыя постсавецкіх грамадстваў: пол, клас, нацыя;
  • Гендарныя рэпрэзентацыі ў візуальнай культуры і фемінісцкае куратарства;
  • Гендар, мабільнасць і правы чалавека;
  • Гендар і масавая камунікацыя;
  • Гендар і эканоміка;
  • Гендар, навука і тэхналогіі;
  • Гендар і мова;
  • Гей і лесбі-даследаванні / Квір-даследаванні.

Навучальныя праграмы, звязаныя з Цэнтрам:

  • Магістарская праграма па гендарных даследаваннях (2000 – 2004);
  • Магістратура «Культурныя даследаванні» (спецыяльнасць «Гендарныя даследаванні – 2005 – 2019)»;
  • Магістарская праграма «Публічная палітыка»;
  • Гендарныя курсы на бакалаўрскай праграме «Медыя і камунікацыя».

Каманда ў 2022/23 навуч. годзе:

  • Выкладчыкі: праф. Алена Гапава, д-р Уладзіслаў Іваноў, праф. Альміра Усманава, лектар PhD Андрэй Вазьянаў, лектар Алеся Савіна-Смольская
  • Студэнты і студэнткі: Ева Трапезнікава («Медыя і камунікацыя», выпускніца ў 2021), Сабіна Аліева («Міжнароднае права і права ЕС», 3 курс),  Юлія Лысакоўская («Медыя і камунікацыя»,  3 курс), Дзмітрый Білейчык («Сусветная палітыка і эканоміка», 3 курс), Паліна Ляднева («Сусветная палітыка і эканоміка», 1 курс), Яніна Равяка («Медыя і камунікацыя», 4 курс)
  • Дактаранткі: Надзея Ільюшанка, Наталля Саракавік
  • Каардынатаркі праекта “Women in Tech”: Ганна Самарская, Антаніна Сцебур

Кантактныя звесткі
Заснавальніца: праф. Алена Гапава
Каардынатар: д-р Уладзіслаў Іваноў
Старонка Academia
Фэйсбук-старонка

Дзейнасць у 2014-2021 гг.

Навуковыя публікацыі

  • “Post-Socialist Anxiety: Gender Studies in Eastern Europe in the Context of the Conservative Backlash,  thematic volume of Crossroads, 1-2/2017” (EHU, edited by B.Cope, E.Minchenya and O.Sasunkevich)
  • Elena Gapova. Classes of Nation (Moscow: NLO, 2016)
  • Elena Gapova. “Gender Equality vs. Difference and What Post-socialism Can Teach Us” Women’s Studies International Forum, 2016, 59: 9-16
  • Elena Gapova. “Things Fall Apart: The Moral Revolutions of Svetlana Alexievich.” Slavic Eurasian Studies, 2016, 30: 103-116.
  • Elena Gapova. “Becoming Visible in Digital Age: Class and Media Issues in the Pussy Riot Affair”  Feminist Media Studies, 2015, 15(1): 18-35. Reprinted in Mediating PosSocialist Femininities (N. Kaneva ed.), Routledge, 2016, 18-35.
  • Elena Gapova. “Suffering and the Soviet Man’s Search for Meaning in the Works of Svetlana Alexievich” in Contemporary Literature Criticism Yearbook. Gale Cengage: Gale’s Literature Resource Center, 2016.
  • Elena Gapova. “Suffering and Search for Meaning: the Moral Revolutions of Svetlana Alexievich” [in Russian “Stradanie I poisk smysla: mora’nye revolutsii Svetlana Aleksievich”]. Neprikosnovennyi Zapas (Moscow), 2015, 99/1: 209-223. Published in German in Osteuropa (the leading German journal for Slavic studies), 2018, 1-2: 211-222.
  • Uladzislau Ivanou (Harbacki). On the inclusive Belarusian language, ACTA ALBARUTHENICA, Tom 19, 2019, Warsaw, c. 231-240. In Belarusian
  • Uladzislau Ivanou (Harbacki). «Works of Paluta Badunova» (Preface and print preparation), Gudų kultūros draugija Lietuvoje, 2018
  • Uladzislau Ivanou, Vulnerable-Groups Stereotyping in Lithuania,  Case Study of Gays in 2015-2016, Online Hate Speech in the European Union, A Discourse-Analytic Perspective || Assimakopoulos, Stavros, Baider, Fabienne H., Millar, Sharon (eds.), Springer, 2017, pp. 38-42
  • Uladzislau Ivanou (Harbacki). Guide to the feminization of the Belarusian language; Gudų kultūros draugija Lietuvoje, Vilnius, 2016
  • Uladzislau Ivanou (Harbacki). Feminization of  Belarusian language, sociolinguistic research, Gudų kultūros draugija Lietuvoje, Vilnius, 2019 (in Belarusian)
  • Alexander Pershai. The Language Puzzle: Is Inclusive Language a Solution? // Everyday Women’s and Gender Studies: Introductory Concepts. Ed. by A. Braithwaite, C. M. Orr. New York & London: Routledge, 2017. P. 55-58.
  • Alexander Pershai. Revisiting the Concept of “Colonization Vice Versa”: On the Disciplinary Struggles of Post-Soviet Gender Linguistics // Crossroads. 2017, No. 1-2, p. 58-78.
  • Alexander Pershai. Semantics of Gender: On Gender Stratification in Idiomatic Expressions (2014)
  • Elena Gapova, Almira Ousmanova “Love and Sex in BSSR” Review of Alexander Guzhalovski’s book “Sexual Revolution in Soviet Belarus, 1917 – 1929”, in ARCHE, 3 (158), 2018, pp. 39 – 48 (BELARUSIAN)
  • Almira Ousmanova “In a Position of a Participant Observer: Gender, Knowledge and Power in P.S. Academia”. In: Bühler-Dietrich, Annette (ed.) Feministische Zirkulationen zwischen Ost und West  (Berlin: Frank & Timme), 2019, pp. 25 — 45.
  • Almira Ousmanova. Пра «постфемінісцкую фантазію роўнасці»: гендэрныя веды паміж універсітэтам і медыя. pARTisankA: альманах сучаснае беларускае культуры: Галiяфы, 2020, 3, p. 24-34.

Іншыя публікацыі

  •  “Women in Politics; New Approaches to the Political” (journal, Vols. 1-2-3 (2014 – 2017), ed. By E. Ivanova and A. Pershai

Канферэнцыі

  • Спадчына Сімоны дэ Бавуар і постфэмінізм у 21 ст. (2019).

Іншыя мерапрыемствы

  • Прэзентацыя перакладу з францускай на беларускую мову фемінісцкага рамана «Падзея» Ані Эрно (вясна 2021);
  • Цыкал вебінараў аб фемінізме «Свой пакой» (2020-2021);
  • Цыкл публічных лекцый пра вялікіх францужанак XX стагоддзя ў Мінску (сумесна з Французскай медыятэкай і Пасольствам Францыі ў Беларусі, 2017-2021);
  • Круглы стол, прысвечаны 70-годдзю публікацыі эсэ Сымоны дэ Бавуар «Другі пол» (Мінск, 2019);
  • Публікацыя улётак аб змене грамадскага іміджу жанчын у Беларусі (сумесна з «Адлігай: жанчыны за поўнае грамадзянства»);
  • Прэзентацыя кнігі Ўладзіслава Іванова «Гід па фэмінізацыі беларускай мовы» (2016, Каўнас, Вільнюс);
  • Серыя семінараў «Гендарныя інтэрвенцыі ў палітычных дыскурсах» (2016-2018);
  • Арганізацыя сэмінара «Сацыяльная і палітычная маргінальнасць досведу іншага: выпадак гей і лесбі-літаратуры і актывізму» (2018, Вільнюс);
  • Удзел у падрыхтоўцы спецыяльнага выпуску часопіса «ПрайдзіСвет», прысвечанага гомасэксуальнасці і літаратуры (сумесна з калектывам часопіса «ПрайдзіСвет») (2018);
  • Гендарная экспертыза Саюза пісьменнікаў Беларусі (2018, Мінск);
  • Прэзентацыя новай паэтычнай кнігі Волгі Гапеевай і дэбаты на тэму «фемінісцкае пісьмо » (2019 г., Вільнюс);
  • Прэзентацыя кнігі «Твары Палуты Бадуновай» (май 2019 г. Мінск; сакавік 2019 года для студэнтаў ЕГУ, Вільнюс);
  • Гендарная экспертыза для Праваабарончага цэнтра «Вясна» (Мінск, 2019);
  • Круглы стол «Нулявы зваротны адлік: эстафета жаночага руху ў Беларусі» (Мінск, 2019);
  • Серыя семінараў, лекцый і круглых сталоў у рамках мастацка-адукацыйнага фестывалю Artes Liberales (Мінск, 2012 – 2017).

Праекты

  • Адукацыйна-выдавецкі праект «Гендарная БНР» (публікацыя працаў жанчын, якія ўваходзілі ці супрацоўнічалі з Беларускай Народнай Рэспублікай). Першая кніга гэтай серыі выйшла ў 2019 годзе і прысвечаная Палуце Бадуновай. Працяг серыі: Ванда Лявіцкая, Ларыса Геніюш, Івонка Сурвіла, Ніна Абрамчык. У супрацоўніцтве з беларускай дыяспарай у Вялікабрытаніі, Беларуская бібліятэка-музей Францыска Скарыны, Лондан (2019-2024).
  • Праект “Gender Studies and War Challenges in Resilience of the Universities in Ukraine: Networking  for Excellence in Teaching and Institutional Development”; 2023 – 2024; партнёры – Lund University (LU), Taras Shevchenko National University of Kyiv (TSNUK) i Ilia State University, Tbilisi (ISU)

Студэнцкія праекты

  • Праект «Фемчацвер».
  • Каманда праекта праводзіць цыкл вэбінараў пра фемінізм «Свой пакой». «Свой пакой» – гэта адкрытая дыскусійная прастора, дзе кожны і кожная можа не толькі пазнаваць і адкрываць для сябе новыя грані ў пытаннях гендарнай роўнасці і антыдыскрымінацыі, але і задаваць свае пытанні, выказваць сваю думку і ўключацца ў абмеркаванне такіх няпростых, але вельмі актуальных на сённяшні дзень тэм.
  • У каманду праекта ўваходзяць: Караліна Рынкевіч (бакалаўрская праграма «Медыя і камунікацыя», 4 курс), Яўгенія Трапезнікава (бакалаўрская праграма «Медыя і камунікацыя», 4 курс), Ксенія Лукашэня (бакалаўрская праграма «Медыя і камунікацыя», 2 курс), Аліева Сабіна (праграма бесперапыннага навучання «Міжнароднае права і права ЕС», 2 курс), Рогава Елізавета (бакалаўрская праграма «Візуальны дызайн», 1 курс), Лысакоўская Юлія (бакалаўрская праграма «Медыя і камунікацыя», 2 курс), Лямперт Ілайджа (выпускнік бакалаўрскай праграмы «Сусветная палітыка і эканоміка», 2020 год).
  • Падрабязную інфармацыю аб цыкле вэбінараў «Свой пакой» і праекце «Фемчацвер» можна знайсці ў сацыяльных сетках:

Партнёры

  • Офіс еўрапейскай экспертызы і камунікацый (Мінск)
  • Універсітэт музыкі і сцэнічнага мастацтва / Дэпартамет сацыяльнага менеджменту і гендарных даследаванняў (Вена, Аўстрыя)
  • Тарнопальскі нацыянальны педагагічны ўніверсітэт імя Ў. Гнацюка / Навукова-даследчы цэнтр праблем гендарнай адукацыі (Тарнопаль, Україна)
  • Беларускі Дом правоў чалавека (Вільнюс)
  • Цэнтр па прасоўванні роўнасці (Вільнюс)
  • Адліга: няўрадавая арганізацыя «Жанчыны за поўнае грамадзянства» (Беларусь)
  • Калектыў MakeOut (Мінск)
  • Часопіс «ПрайдзіСвет» (Мінск)
  • Цэнтр гендарнай культуры (Харкаў, Украіна)
  • Цэнтр «Жаночыя перспектывы» (Львоў, Украіна)
  • Французская медыятэка (Амбасада Францыі ў Беларусі)
  • Беларуская бібліятэка-музей ім. Ф. Скарыны (Лондан, Вялікабрытанія)
  • L’Institut Français (Вільнюс)